فصل اول؛ خوانش عکسها
بیتردید تصاویر شیوهای برای بازنمایی جهانند و هر تصویر با محتوای خود از سایر تصاویر متمایز میگردد. در این میان عکس یکی از رسانههای بدون نیاز به ترجمه است و امکان برقراری ارتباط با جهان را بدون واسطهی زبان(به معنای عام) در خود دارد. عکسها در هر ژانری و با هر شکلی از جهانبینی و در هر زمینهی تاریخی که تولید شده باشند بدون تردید اسنادی برای رؤیت جهان هستند. اسنادی ثبت شده در قاب دوربین که در طول تاریخ عکاسی با دو رویکرد عمده توسط عکاسان ارائه میشوند. در رویکرد اول عکسها، بر اساس دغدغههای هنری در گالری ظهور و بروز پیدا میکنند و عکاسها آتلیه را به معبد تحولات عکاسانه تبدیل میکنند. در شکل دوم اما، کشف بیعدالتیهای جهان و اشاعهی اخلاقیات در عکاسی مستند به دغدغهی عکاسان تبدیل میشود. چه آلفرد استیگلیتز کبیر که جهان آرمانیاش را در غیاب انسانها میساخت و پیروانش که زائران گالریها بودند و چه مصلح اجتماعیای مانند لوئیس هاین که تعریف مکان را بر اساس جایگیری انسان در آن ارائه میداد هر دو در یک نکته دارای اشتراکند؛ هر دویِ اینها شارحان واقعیت جهان از قاب محدود شدهی دوربین عکاسیاند. هر نحلهی فکری که بر اندیشهی عکاسان حاکم است در نهایت به طی کردن فرایند یکسانی ختم میشود که عمل عکاسانه نام دارد. با همهی مکاتب و جنبشهایی که بر عکاسی در تاریخ قریب به دویستسالهاش گذشته است عکسها دارای دستهبندیهای مختلفی از لحاظ شکلی و معنایی شدهاند. حال اگر در جستجوی معناهایی فراتر از شکل اولیهی عکسها باشیم باید به دنبال روشهایی برای خواندن مستدل و روشمند عکس نیز باشیم. بنابراین در فصل اول دورهی یازدهم کانون عکس اصفهان در جستجوی روشهایی برای خوانش عکسها به کلمات رجوع میکنیم تا برای این پیشفرض که عکس مدیومی بدون نیاز به سایر رسانههاست نیز پاسخ بیابیم.
پژمان نظرزاده آبکنار