گروه تحریریه سایت کانون عکس انجمن سینمای جوانان اصفهان: نشست شب تعزیه با عنوان جلوههای عاشورایی با حضور پیشکسوتان و پژوهشگران این هنر آئینی و جمعی از علاقمندان در تالار سعدی حوزه هنری برگزار شد. در این برنامه، دکتر حسینعلی مومنزاده گفت: معماری تعزیه بسیار مهم است و جامعیت آن نیز از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. او با بیان اینکه سبک اصفهانی تعزیه، بسیار خاص و منحصر بفرد است، ادامه داد: عرب ها، ترک ها، لرها و کردها هر کدام سبک خاصی در تعزیه دارند اما سبک اصفهانی با جامعیتی که دارد تلفیقی از تمام سبکهاست و در خور توجه است. مومن زاده اظهار کرد: سبک اصفهانی تعزیه بسیار فراگیر و نسخه ای از تمام سبکهاست. او با بیان اینکه باید گفتههای تعزیه به صورت مکتوب درآید، گفت: هرگاه یکی از پیشکسوتان این هنر آئینی رخ در نقاب خاک میکشد میگوییم یکی از پایههای تعزیه اصفهان رفت اما هیچگاه به دنبال این نبودیم که گفتههای ارزشمند این پیشکسوتان را مکتوب کنیم.
***دکتر جبار رحمانی گفت: تعزیه یکی از مهمترین تجلیهای خیال مردم ایران است.
در ادامه این نشست جبار رحمانی، دارای دکترای مردم شناسی گفت: تعزیه یکی از مهمترین تجلیهای خیال مردم ایران است. وی با بیان این مطلب افزود: تعزیه هنری است که با جان و دل مردم آمیخته است. رحمانی با بیان اینکه سخن گفتن درباره تعزیه سخت است، تصریح کرد: برای تعزیه می توان منشأهای بسیاری آورد و این هنر آئینی ریشه در ادبیات و تاریخ ایران دارد. این دکترای مردم شناسی با طرح این سوال که چرا اینقدر تعزیه مهم است، گفت: آیین های عزاداری و چگالی هنرها این قدر مهم است که میتواند مبنای یک دوره تاریخی قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه درباره موسیقی و اجرای تعزیه کمتر سخن گفته شده است، خاطر نشان کرد: تعزیه در دل و جان انسانها غوغا میکند و چه بسا که نخبههای مردمی خودجوش، آیینه داران این هنر عظیم ایرانی اسلامی هستند. رحمانی با بیان اینکه تمام عواملی که در تعزیه ایفای نقش میکنند از میان مردم برخاستهاند، اظهار کرد: در تعزیه افراد از دستگاههای مهم نیستند و نخبههای متمایزی نیستند و همین چهره های مردمی هستند. این دکترای مردم شناسی تصریح کرد: در حوزه کارهای تحقیقی و پژوهشی تعزیه، ۴۰ سال پیش تر نیامدهایم و کمکم میراثداران و بزرگان آن را از دست خواهیم داد.
رحمانی با بیان اینکه تعزیه بازنمایی زندگی مردم است، خاطر نشان کرد: تعزیه مانند آینهای است که تاریخ را تکرار می کند و با خلاقیت به ساخت زندگی ما کمک می کند. وی اذعان داشت: در تعزیه مرز بین مخاطب و هنرمند وجود ندارد و همه با هم برای تکمیل آن مشارکت دارند و هنرمند تعزیه به این باور رسیده است که در این هنر باید با مردم تعامل داشته باشد. به گفته رحمانی، تعزیه اوج پیچیدگی و غنای هنرهای مذهبی و آیینی است. وی ابراز داشت: این آئینهای مذهبی، مبتنی بر دین مردم ساخته شده است و الگوهای بنیادی و نقشه ای برای زندگی ماست. رحمانی با تاکید بر اینکه مساله آموزش می تواند تعزیه را نجات دهد، افزود: گذشتگان برای ترویج و ادامه این هنر آیینی فقط شاگرد تربیت می کردند در حالی که بُعد آموزشی آن در سطح گسترده مغفول مانده است. وی گفت: تعزیه مفهوم ایده آلی است که مردم میخواهند چیزی را با آن خلق و بازسازی کنند. رحمانی تعزیه را مینیاتوری از کل جامعه دانست و گفت: در تعزیه جهان بینی مردمی و نظام رفتاری خاصی وجود دارد به طوری که در بازسازی واقعه کربلا با تعزیه کوچکترها در هر بخش به بزرگترها احترام می گذارند. سخنران این برنامه ادامه داد: کار آیین های مذهبی معنابخشی به زندگی است و تعزیه در این میان به خوبی این موضوع را به تفسیر می کشد.
او با بیان اینکه تعزیه به زندگی تربیت عاطفی می دهد، اضافه کرد: تعزیه قواعد بنیادی و اخلاقی مانند نگاه داشتن حرمت را به منصه ظهور مینشاند. تعزیه باید آموزش داده شود وگرنه کم کم فراموش میشود.
** محمدتقی سعیدی: تقلیدهای کورکورانه از این هنر بلای نابودی آن خواهد شد.
در ادامه این نشست محمدتقی سعیدی محقق و پژوهشگر موسیقی و تعزیه درباره این دو هنر سخن گفت و افزود: تقلیدهای کورکورانه و نیمه جان از این هنر بلای نابودی آن خواهد شد. او ادامه داد: ای کاش افرادی که می خواستند تقلید کنند درست عمل میکردند و شبیه آنهایی که از شعر حافظ تقلید میکنند و شعری نو خلق می کنند اینگونه بودند. این محقق برجسته در خلال صحبتهایش قطعاتی از بخشهای تعزیه را به آواز خواند. گفتنی است در پایان از سخنرانان و از پیشکسوتان هنر قدسی تعزیه(حاج عباسعلی سعیدی، حاج محمد حسن محزونی، علی شریفیانا، عزت الله اصغری نژاد ، حاج مهدی پیمانی ، درویش اسماعیل نصوحی) با حضور دکتر شیخی تجلیل شد. استاد اسدالله مومن زاده، استاد محسن مومن زاده، حمید مومن زاده، ارسلان سعیدی، سعید مومن زاده، غلامرضا هاشمی و مجتبی ابراهیمی به اجرای تعزیه پرداختند و برنامه پیش پردهخوانی توسط درویش محمد نصوحی و پردهخوانی توسط استاد درویش اسماعیل نصوحی اجرا شد.
در کنار این برنامه نمایشگاه عکس جلوههای عاشورایی (به کیوریتوری: وحید مومن زاده) با حضور پیشکسوتان این عرصه و جمعی از علاقمندان در گالری شماره یک سعدی افتتاح شد. از عکاسان حاضر در این نمایشگاه می توان به محمدرضا مومنی، اصغر صامتی ،مهیار دولتخواه، امیرحسین کمالی، سید علی درمیانی، محبوبه کریمی علویجه، نگین محمدی فرد، بابک مهرافشار، محمد شفایی، مجید حجتی، میلاد نعلبندیان، مهدی خادم القرآن، محمد حسین پاکدل، عادل عزیزی، رامین امانی، هادی دهقانپور، مهدی ناظری، وحید مومن زاده، احسان جزینی و محمد آذربرزین…اشاره داشت.
حامد قصری