گروه تحریریه سایت کانون عکس انجمن سینمای جوانان اصفهان:همانطور که می دانید چهارشنبه این هفته کارگاه ساسان مویدی در راستای مسابقه ملی روح الله در نگارستان امام برگزار میشود. برای اینکه قدری با فضای آثار این هنرمند مستندنگار آشنا شویم به سال گذشته و نمایشگاه این عکاس با عنوان «ماسوله ۱۳۶۰» که در گالری شماره شش برگزار شد؛ میپردازیم. که یکی از نکات اساسی یادداشت کیارنگ علایی بر این نمایشگاه بود که در ادامه با هم میخوانیم؛: «اگر به زعم «رابرت کاپا» حقیقت بهترین تصویر و بهترین تبلیغ باشد، باید گفت عکاسی مستندگرایانه نمونه متعالی قابل مطالعه در مورد زندگی انسان در دورههای مختلف است. عکس مستند ذاتا خودبیانگر است، و با بی واسطگی در خدمت بیان واقعیت قرار میگیرد. ادراک عکس مستند بر اساس اطلاعات عمومی و پیش زمینههایی است که مخاطب از شیوه زیستن انسان در دوره زمانی خاص در ذهن دارد. او با قیاس این پیش زمینهها و اطلاعاتی که عکس مستند بدون جانبداری در اختیار او قرار میدهد به ساحت پیام و آگاهی در عکس مستند راه میباید. مستندگرایی اساسا با چند مؤلفه اصلی و زیر مجموعههای مختلف شناخته میشود: «ساختار تاریخی» و «دلسوزی نسبت به تاریخ» دو مؤلفه اصلی این نوع عکاسیاند و در زیر مجموعههای این رویکرد: بی طرفی عکاس نسبت به واقعه، گواهی و شهادت بر وضع موجود در صحنه، و احساس دین و تعهد نسبت به وضعیتی مشخص و معین از زیستن آدمها در دورهای خاص، از دیگر زیرمجموعههای رویکرد مستندگرایانه اند. احساسی که به صورت عمومی، مواجهه با عکسهای مستند نصیبمان میکند یک جور حس خیرخواهانه از سوی عکاس نسبت به اماکن و انسانها است. همان «بوی تغییر ز اوضاع جهان میشنوم» حضرت حافظ است که اینجا در سندی تصویری با توجه ویژه عکاس به مکان و واقعهای خاص در هم آمیخته تا نیاز به احساس تغییر در نوع زندگی یا معماری را به مخاطب القا کند. این وجه از عکاسی مستند در دهه ۱۹۳۰ آمریکا بیش از همیشه به چشم میآید و آرمان گرایی و اصلاح طلبی را نسبت به وضعیت زندگی انسان مد نظردارد. عکسهای «ساسان مویدی» در نگاهی عمومی، گونهای از عکاسی مستند را پیش رویمان قرار میدهند که بی شباهت نیست به سفرهای عکاسانه رایج از میانه قرن نوزدهم به بعد که در آن عکاس – عموماً با حمایتهای ارگانهای دولتی – به تهیه انواع عکسهای مستند از اقوام و نوع زندگی ملل مبادرت میورزید، سفر تیموتی. اچ. ا. سالیوان برای مستند سازی غرب آمریکا در حدود ۱۸۷۰، و آرشیو سازی شرکت آلیناری در حدود ۱۸۵۰ نمونههایی از این دست عکاسیاند. اگرچه می دانیم ساسان مویدی نه با کمک هیچ ارگان دولتی یا خصوصی – که صرفاً بر پایه عشق به فرهنگ و علاقه به مردم این سرزمین – اقدام به ثبت این عکسها کرده است. ثبتهایی که میکوشند وجوه مختلف اقلیمی/فرهنگی یک نقطه خاص از استان گیلان را متمایز کنند و بر پایه رسالتهای آشکار عکاسی مستندگرایانه حرکت کنند. ماسوله اقلیمی با ویژگیهای خاص و یکتا است. آفتاب اولین اشعه نور خود را بر بلندای کوه شاه معلم ماسوله میتاباند، و مردم این خطه با قرار دادن تکههای کوچک آینه بر سردر خانههایشان، آخرین ذرات نور غروب را در آن بازتاب داده و به تمام سطح شهر باز میگردانند. این شهر بر پایه محلات چهارگانه بنا شده، اما ساختار معماری آن به شکلی است که این محلهها در بیشترین تماس و ارتباط با یکدیگر قرار دارند و برای استفاده از حداکثر زمین در این شیب تند کوه، ساختار پلکانی را برای معماری آن در نظر گرفتهاند. در ماسوله هر گونه حضوری – حتی به منفعلانهترین شکل نیز – «واقعه ساز» است، این شهر جادویی بر بلندای کوههای تالش، از معماری منحصر به فرد و خیره کنندهای در دنیا برخوردار است که رفت و آمد آدمها، گپ و گئده ها، و حضور تک پرسوناژها روی بامها یا داخل کوچهها حتی، در آمیزشی غریب با معماری سطوح و دیوارها، ترکیبی خیره کننده و سؤال برانگیز ایجاد میکند: یک جور هم گونی شدید میان انسان و سازههای خویش. عکسهای مستند ساسان مویدی از جهت اصول کلی و الفبای تصویری نکات بارزی را نمایش میدهند. یکی از این ویژگیها «ونتیج» مناسب است، یعنی قرار گیری عکاس در زاویه مناسب نسبت به صحنه و اتخاذ شیوه مناسب برخورد با موضوع، که طبیعتاً در رویکرد مستندگرایانه، این امر در سریعترین زمان ممکن صورت میگیرد. نکته دیگر «شکل» و نوع به کار بستن خطوط است. در عکسها رهگذران و ساکنین ماسوله توسط پنجرهها، سطوح تو در توی بامها، یا دیواره بازار و درهای بسته مغازهها قاب شدهاند و این خطوط، هویت جدیدی به آن رهگذران بخشیده است. «بیان» و «داستان» از دیگر مؤلفهها است که ساسان مویدی با بهره گیری معقول و به دور از هیجان از عناصر جوی – مه غلیظ و افقهای ناپیدا – و تیپ نگاری صحیح به آن نزدیک شده است. عبور و هویت یافتن گذرگاههای کوچک در ماسوله یکی دیگر از خصیصههای بارز مکانی است که در عکسهای ساسان مویدی به چشم میخورد. در پرترههای محیطی این عکاس، پسزمینه های پویا که بار اصلی اطلاعات دهی را بر دوش دارند به چشم میخورند، این پسزمینه ها گاهی با تفاوت نوری شدید نسبت به پیش زمینه، خبر از دنیایی دوگانه میدهند و گاهی در تصویر منعکس شده در آینه قهوه خانهها، تنهایی و عزلت پیرمرد نشسته در جلوی کادر را پوشش میدهند. عکسها با خلوص و صراحت بالایی ثبت شدهاند و نمایش آنها در این مقطع زمانی در گالری شماره شش تهران فرصت مناسبی است تا حسرت رویکرد ناب مستندگرایانه را که در سالهای اخیر در کشور ما رو به زوال است، با خود حمل کنیم و بر این تلاش شایسته و درخور، ارج نهاده و قدردان این دغدغه انسانی باشیم.»
زمان: ۱۲ تا ۱۹ آذر ماه گشایش: جمعه، ساعت ۴ تا ۸ عصر بازدید در روزهای هفته ساعت ۴ تا ۸ عصر گالری پنج شنبهها تعطیل است. آدرس گالری شماره شش: خیابان میرزای شیرازی – کوچه بیستم – پلاک ۲ – طبقه همکف